خبرنگار «بازتاب» گزارش داد، اظهارات هفته گذشته پاپ بنديك شانزدهم، بيش از همه، استادان الهيات هوادار گفت‌وگوي اديان را دلگير كرده است، زيرا آنان بر اين باورند كه زيان چنين موضعگيري‌هايي، بيش از همه به تلاش‌هاي معطوف به همگرايي اديان لطمه وارد مي‌كند.

بنا بر اين گزارش، ‌پروفسور «هانس كوچلر»، رئيس گروه فلسفه دانشگاه اينسنبروک اتريش و رئيس سازمان گسترش بين‌المللي، از جمله اين افراد است.او در ارائه نظریه گفتگوی تمدن ها سالها پیش بر طرح این نظریه در ایران تقدم داشته است.
وي با انتشار مقاله‌اي علمي كه نسخه‌اي از آن در اختيار «بازتاب» قرار گرفته، ضمن توصيه پاپ به خواندن يك مقاله درباره اسلام، اشتباهات فاحش وي در سخنراني اخيرش را تبيين كرده است.

‌پروفسور هانس كوچلر نوشته‌ است: پاپ در سخنان اخيرش قصد داشت تا مطابقت مسيحيت با منطق را درست مانند فلسفه يونان توضيح دهد. او متأسفانه اين كار را به قيمت تعريض به اسلام و پيامبر اسلام، حضرت محمد(ص)، انجام داد كه موجب زنده شدن عقايد ضداسلامي قرون وسطي شد.
با توجه به افزايش تنش‌هاي بين اسلام و غرب، ارجاع و تفسيرهاي غلط و يك‌جانبه او از اسلام و سخنان خصومت‌آميزش عليه پيامبر (ص)، سخنان او را تنها مي‌توان فسادآميز دانست كه تلاش‌هاي رهبران پيشين را نيز براي گفت‌وگوي بين دو آيين و تمدن بزرگ جهان، زير سؤال برد.

به عنوان يك دانشجوي تئولوژي، معتقدم كه پاپ از چندين مورد درباره اسلام در اشتباه است. براي مثال؛ او به آيه 256 سوره آل‌عمران در قرآن «لا اكراه في الدين» ارجاع داده و از آن به عنوان آيه‌‌اي ارجاع داده كه در اوايل پيامبري ايشان و زماني نازل شده كه ايشان هنوز قدرتي نداشته و تحت تهديد بوده‌اند، اما اين درست نيست. درواقع اين سوره به سال‌هاي حدود 624 يا 625 ميلادي بازمي‌گردد كه پيامبر هم بسيار قدرتمند بوده و شهر مدينه را در اختيار داشته است. همچنين برداشت او از جهاد نيز نادرست است و معناي اصلي آن را كه تلاش براي دستيابي تكامل انساني است و مبارزه يكي از راه‌هاي آن است، ناديده گرفته است.

متأسفانه پاپ بنديكت به عنوان رئيس كليساي كاتوليك رم، باعث احياي روح جنگ‌هاي صليبي و تحريك امت اسلام شد. با اين روند به نظر نمي‌رسد كه وي بتواند در گفت‌وگوي تمدن‌ها شريك قابل اعتمادي باشد؛ امري كه او ديگر اديان را به آن دعوت مي‌كند.
او در سخنراني‌اش قصد داشت تطابق منطق و ايمان را بررسي كند كه محور آن نيز فلسفه يونان بود؛ فلسفه‌اي كه توسط متفكران اسلامي قرون وسطي وارد اروپاي مسيحي شد. چيزي كه او تقابل پيام‌هاي كتاب مقدس و تفكر يوناني مي‌دانست، دقيقا نتيجه تأثير فلاسفه اسلامي بر تفكر اروپا در زماني بود كه مسيحيان اروپايي، چيزي از فلسفه يونان نمي‌دانستند.

در تمام سخنراني پاپ، تمايل به اين امر وجود داشت كه اسلام را در تقابل با منطق و فلسفه قرار دهد. حال آن كه از ديدگاه فلسفي، مفهوم اسلامي خدا با توجه به توحيد و وحدانيت، بسيار روشن‌تر از دكترين كليساي كاتوليت در مورد تثليث است كه به سختي مي‌توان آن را از شرك و بت‌پرستي جاهلي جدا كرد. در اين باب، تئولوژي اسلامي، بسيار بهتر مي‌تواند منظور پاپ در مورد عقلانيت و منطق را محقق كند تا دكترين كليسا. پذيرش فلسفه يونان در تفكر اسلامي و تفسير غني آن نيز دليل ديگري بر اين امر است.

جداي از جوانب علمي اين روند، پاپ در مورد خشونت‌هاي اعمال شده زير لواي نام خداوند نيز در اشتباه است. او در حالي به خشونت‌هاي رخ داده در امپراتوري بيزانس به نام اسلام اشاره كرده كه خشونت‌هاي مورد استفاده كليساي كاتوليك رم را در طول صدها سال عليه مسلمانان و ديگر عقايد ناديده گرفته است. او با مطرح نكردن بحث جنگ‌هاي صليبي و گرويدن‌هاي اجباري، بحث خود را زير سؤال و اعتبار كليساي كاتوليك را نيز در قرن 21 از بين برد. علاوه بر اين، اصطلاح «جنگ مقدس» كه پاپ آن قدر بر آن تأكيد داشت، واژه‌اي اسلامي نيست. ترجمه «جهاد» به جنگ مقدس، كاملا گمراه‌كننده است. از نظر ادبي، جنگ مقدس، ترجمه واژه لاتين «bellum sanctum» است كه در قرون وسطي براي جنگ مسيحيان عليه اعراب از آن استفاده مي‌شد. اين واژه سال‌ها جزئي از دكترين كليساي كاتوليك بوده است.

در اين سخنراني كه راجع به عقلانيت و تطابق آن با ارزش‌هاي اعتقادي به وسيله صلح بود، پاپ تنها به طور كلي به مسئله اعمال دكترين حقوق بشر و ارزش‌هاي غربي بر جهان اسلام به وسيله اقدامات نظامي توجه كرد. تجاوز غيرقانوني و اشغال عراق كه باعث كشته شدن هزاران نفر شد و دخالت در افغانستان و تهديد جنگ عليه ايران، همگي گواهي بر سياست‌هاي انساني پاپ هستند كه بر خلاف پاپ قبلي، او هيچ توجهي به آنها نكرده است.

پاپ براي تفسير درست از مفهوم خداوند در آموزه‌هاي اسلام، بايد به مقاله «راجر آرنالدز» با نام «خدا به عنوان ماده و شخص در تئولوژي اسلامي، مسيحي و عرفان» مراجعه كند كه در سال 1981 نوشته شده و در اكتبر همان سال در رم نيز خوانده شد. در اين كنفرانس كه در زمان پاپ ژان پل دوم، بيش از ربع قرن پيش برگزار شد، دانشجويان اسلامي و مسيحي براي فهم مفهوم خداوند در هر دو دين به دور هم جمع شدند. در اين اجلاس، ما به برداشت‌هاي كليشه‌اي نادرست بسياري برخورديم كه آنها را مهم‌ترين موانع گفت‌وگوي بين اسلام و مسيحيت تا آن زمان خواندند و در آنجا نيز اظهار اميدواري شد كه مسيحيت بتواند در اين تولد دوباره خود، از فرهنگ واقعي اسلام درس بگيرد.
پاپ همه اين تلاش‌ها را زير سؤال برد.